Pomnik Żołnierza I Armii Wojska Polskiego
Latem 1943 roku na terenie ZSRR w ramach sowieckich sił zbrojnych sformowano I Dywizję Piechoty im. Tadeusza Kościuszki pod dowództwem generała Zygmunta Berlinga. Szeregi formowanego wojska zasilili Polacy – niedawni zesłańcy, więźniowie łagrów, którzy z różnych powodów i nieszczęśliwych zbiegów okoliczności nie zdążyli zaciągnąć się do armii gen. Andersa. Dla zwyczajnych żołnierzy była to jedyna droga powrotu do Ojczyzny.
Dywizja, złożona w przeważającej mierze z cywilów i wycieńczonych niewolniczą pracą więźniów przeszła swój chrzest bojowy w dniach 12–13 października 1943 roku w bitwie pod Lenino na Białorusi. Słabo przygotowana i pozbawiona odpowiedniego wsparcia artylerii dywizja, także na skutek błędów dowództwa, poniosła ciężkie straty.
Dywizja miała szczególną misję polityczną do spełnienia. Wraz z Armią Czerwoną na tereny naszego kraju wchodziły polskie oddziały głoszące braterstwo broni i stanowiące zalążek reżimu komunistycznego. Kadra oficerska I Dywizji tworzyła potem PKWN (Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego). Szeregowi żołnierze nie mieli wpływu na to, w jaki sposób ich jednostki zostaną wykorzystane w polityce Stalina wobec Polski. Po przeformowaniu kościuszkowscy weszli w skład I Armii Wojska Polskiego, która brała udział w walkach o Warszawę, Kołobrzeg i uczestniczyła w szturmie ma Berlin.
Pomnik, który jest ostatnią pracą Ksawerego Dunikowskiego, powstał w latach 60-ych ub. wieku na polecenie ówczesnego ministra obrony narodowej – gen. Mariana Spychalskiego. Jego odsłonięcie miało miejsce 12.10.1963 roku, w 20 rocznicę bitwy pod Lenino. W okresie PRL ta przegrana bitwa, przedstawiana była, jako jedno z największych zwycięstw w dziejach polskiego oręża. 12 października, dzień rozpoczęcia bitwy od 1950 obchodzony był, jako Święto Wojska Polskiego. Święto to zostało zniesione w wolnej Polsce w 1992 roku.